Librat janë si miqtë që nuk të braktisin as kur je gati të arratisesh prej gjithë botës. Nëpërmjet një magjie pak të shpjeguar ato ndërhyjnë në gjak e deje për të të mbushur me energjinë e pashterrshme të miliona jetëve të tjera.
Unë jam e mendimit se shpenzimet në blerjen e librave nuk
janë kurrë të shkuara dëm, pavarësisht se çfarë parapëlqen secili lexues.
Gjithashtu, jam skeptike për të përcaktuar “libra të mirë” e “libra të këqinj”,
siç rëndomtë dëgjojmë këtu-atje të flitet.
Megjithatë, pavarësisht se librat para se t’i mbështjell me
ngrohtësinë e bibliotekës sime i studioj me kujdes prej pasionit tim fanatik,
sot dua të ndaj me ju disa shkrimtarë, librat e të cilëve i blej pa u menduar
dy herë. Në gjuhën e libërdashësve (mos u habit, ne kemi gjuhën tonë), termi i
autorëve që i blen në çdo botim të ri të tyre konsiderohet “ shkrimtarët auto-
të blerë”. Në këtë listë vendosa të përfshij
dy autor shqiptare e dy të letrave botërore, të gjithë klasik të gjallë modern.
Për shkak të dashurisë sime të pakufijtë për autorët vendas,
po e nis pahumbur kohe me të parin që mbërrin në mendjen e lexuesëve të
rregulltë e atyre më sporadik, Ismail Kadare. Pak libra të tij mund të më kenë
mbetur ende palexuar me vetëdije. Kryesisht janë libra të karakterit më pak
letrar e të viteve të fundit. Kadare është një autor, zhgënjimin nga i cili as
që e mendoj. Secili botim i tij është I kuruar në detaje për ta kthyer jo vetëm
në një copëz shpirti mbushur me intelekt, por gjithashtu një objekt estetikisht
të këndshëm, të dëshirueshëm e të kollarisur me finesë.
Autori i dytë shqiptarë, të cilin dua të përmend në këtë
listë të shkurtër është një zbulim ende i
ri për të gjithë ne. Pavarësisht se kemi pak vite që jetojmë me letërsinë e
tij, unë e dua sikur ta kisha lexuar një jetë Tom Kukën. Tom Kuka është mendja
e mrekullueshme, që shpluros fjalët arkaike, të harruara, të papërdorura
shqipe. Tom Kuka është autori surprizë, i cili i dha një frymëmarrje aq të këndshme
letërsisë shqipe. Pavarësisht librave njëri më i veçantë se tjetri, që kemi
lexuar prej tij derimë tani, unë jam e bindur se kulmi i tij artistik është pak
më tutje dhe jam e dëshiruar ta jetoj njësoj si romanet katër romanet e tij të
parë e të furishëm emocionalisht.
Tani, po I kthehem lundrimit në ujërat e letërsisë së huaj.
Pa menduar shumë, menjëherë ndjej të flas për Margaret Atwood, si një nga
shkrimtaret që e blej, e lexoj dhe e përpij. Realitet që ajo ndërton aq të
pamundura e të prekshme figurativisht dhe suspanca e pakurueshme në veprat e
saj, ma mbajnë gjatë gjithë leximit zemrën peshë. Teksa lexoj Atwood ndihem e
indinjuar, emocionale, e fortë dhe e pafuqishme njëkohësisht. Duket se ky është
pikërisht çasti për të lexuar letërsinë e saj në gjithë botën, e sidomos në
Shqipëri ku koncepti për lirinë, barazinë, padrejtësinë dhe ndrydhjen e
shtypjen kanë qënë gjithnjë të mbrashtë.
Një tjetër shkrimtar tëpër i lexuar e i dashur, infektimit të
të cilit nuk i shpëtova as unë është Haruki Murakami. Murakami të uron mirësëardhjen
në labirinthe imagjinate e magjie. Veçantia e tij qëndron në dhjetra e qindra mundësive
të interpretimit që i krijon letërsisë së tij. . Murakamin e kam zbuluar
relativisht vonë, pasi pashpjeguar e refuzoja. Tanimë që jam ngopur tërësisht
me të, refuzimit të mëparshëm i jap shpjegimin e një dashurie të madhe, të cilat
rrallë ndodh të jenë me shikim të parë.
Në përfundim mund të thuhet se për të ndërtuar këtë listë
kaq të shkurtër e pata tepër të vështirë, por ndoqa dy kritere kryesore: së
pari, të zgjedhurit me zemër e së dyti, të zgjedhurit shkrimtarët aktual prej të
cilëve presim ende kryevepra. Autorët e lartpërmendur i sugjeroj për këdo që
ende nuk I ka lexuar, pasi ata që kanë lexuar qoftë edhe vetëm një libër me
siguri që nuk i janë ndarë më kurrë.
Lexohemi shpejt,
©RE
*Ky artikull nuk lejohet të ribotohet pa lejen e autores.
Comments
Post a Comment