Në letersinë shqipe, kur në mendje na vijnë vargjet e lira dhe një
ndryshim rrënjësor i formës dhe përmbajtjes të zakontë të poezive, menjëherë na
kujtohet Migjeni dhe vargjet e tij të lira.
Poezitë e tij janë një paraqitje
e zhveshur e realitetit të dhimbshëm, e botës së harruar, e problemeve ekzistencialiste
dhe e fenomeneve të cilat dukeshin të rëndomta dhe nuk fliteshin në letërsi, me
mendimin se Shqipëria kishte nevojë për patriotizëm dhe atdhedashuri për të
ngritur në piedestal frymën atdhetare, përpara problemeve të rënda të përditshmërisë.
Vargjet e lira të Migjenit hodhën
poshtë të gjitha kufijtë, barrierat dhe klishet. Forma e tyre ishte e
crregullt, e lirë dhe e pakufizuar nga kanone të paracaktuar, rimë apo ritëm i
brendshëm. Më e lirë akoma ishte përmbajtja, e cila u kthye në himn për
kryengritjen kunder varfërisë, padrejtësisë, urisë dhe dhimbjes njerëzore.
Vepra ndahet në disa pjesë:
Së pari, Këngët e pakëndueme, të cilat shfaqin një rebelizem të
autorit dhe një mundim të thellë psikologjik. Ato janë si një sprovë e
mendimeve dhe ndjenjave të kthyera në poezi.
Së dyti, Këngët e ringjalljes, janë një thirrje se koha për riformësimin
e njeriut në botën e re ka mbërritur. Këto poezi rizgjojnë disa pjesë të
fjetura të ndërgjegjes njerëzore dhe ndihmojnë në njohjen,pranimin dhe bërtitjen
e vetvetes.
Së treti, Këngët e mjerimit janë mbase më të dashurat për lexuesit
dhe më të njohurat nga Migjeni. Ato janë pasqyrim i realitetit të viteve për të
cilat autori fliste, por fatkeqësisht janë aktuale dhe në ditët e sotme. Këngët
e mjerimit ose këngët e vajtimit, të dhembjes së shpirtit, të urisë së njeriut,
të ndjesisë se të ftohtit, por të një meditimi të jashtëzakonshëm të
personazheve janë një shuplakë e fuqishme kundër realitetit. Në këto poezi
shfaqet një rebelim i autorit, dëshira e tij për të ndryshuar realitetin, për të
marr një hap kundër,por njëkohësisht edhe për të mos patur forcë të lëvizi as
gishtin e vogël.
Së katërti, Këngët e Perëndmit janë poezitë ku shfaqet një llojë shprese
e individit, një ndjesi se ai mund të kapercej pengesat dhe mund të gjej forcën
e brendshme për të parë ndryshimin e shumëkërkuar.
Së pesti, Këngët e rinisë janë poezitë më të gëzueshme të autorit.
Ai shfaq në to ndjenjën e bukur të dashurisë, e cila mbetet e parealizuar dhe e
shikon vajzën si një dashuri të paprekshme, megjithatë ndjesitë i lidh me stinën
e bukur të pranverës, ku cicërijnë zogjtë, por njëkohësisht këndon dhe shpirti i
autorit. Migjeni e sheh rininë si pjesa e cila do mundet të ndryshojë shoqërinë
dhe i jep amanetin e rëndësishëm se bota është e tëra e tyre.
Së gjashti, Këngët e fundit janë poezitë e shkruara kur Migjeni lëngonte
dhe ishte duke vuajtur nga semundja e tij. Këto janë poezi të dhimbshme,
melankolike, të cilat nuk shfaqin më asnjë pjesë jete, por nënkuptojnë vdekjen
e ngadaltë dhe torturuese.
Në përfundim, mund të them se
vargjet e lira të Migjenit janë një frymëzim i jashtëzakonshëm, përvecse kanë
vlerë të rrallë letrare dhe stilistikore. Mos e humbisni rastin për t'u zhytur
në botën e tij.
Ju ftoj në lexim,
Comments
Post a Comment