Skip to main content

"Ndjenja e kohës", poezitë që i mungonin shpirtit



Vëllimet poetike janë dhurata më e vyer për shpirtin tim. Për mua të lexuarit poezi është një udhëtim i ndërmarr për në dimensione të tjera, atje ku gjen vetëm paqe e qetësi. Poezitë janë melhemi i ditëve të vështira dhe periudhave stresuese; janë mikeshat besnike të netëve pagjumë duke mos ditur si t'i vendosësh mendimet në rend; janë përçues të ndjenjës së lirisë, edukues dhe proklamues të saj. 

Në periudha të vështira psikologjike e shëndetesore si kjo që po kaloj(më) nuk di në më duhej një zgjidhje për spazmat e frymarrjes a një vëllim cilësor poetik për t'u ndjerë më mirë. Zgjodha të dytën e sot vendosa ta ndaj edhe me ju. 


Kisha disa muaj që në rreshtin e parë të një pirgu të palexuar librash, të cilët kanë aderuar rishtasi në shtëpizën time e të tyre mbaja " Ndjenja e kohës" shkruar nga Giuseppe Ungaretti. Diç di për letërsinë italiane, por nuk kisha patur kurrë rast më parë të lexoja nga ky autor.


Kopertina më tundonte. Portreti fisnik i një te moshuari, i cili të shtyn kërshërinë e të bën ta kundrosh me kujdes pa u kujdesur për ndjenjën ë shkuar tej të kohës me të. 

Lëkurë e përmbytur nga rrudha, sy që dua të të thonë diçka, ndjesi sikur po të sheh e të përshpërit: Hë pra, hape faqen e hidhja një sy.


Pavarësisht se prej muajsh e merrja në mënyrë sporadike aty këtu për të lexuar ndonjë poezi, nuk i isha kushtuar ashtu si duhej këtij libri. Pendesa m'u përngjit në shpirt menjëherë pasi përfundova çdo poezi. Giuseppe Ungaretti ishte piskama e shpirtit për të cilën kisha patur nevojë ta lëshoja prej vetes për kaq shumë kohë.

Çdo poezi më përcillte ndjesitë më të paqta të parajsës, thua se autori vallëzonte me ëngjëjt, yjet e hënën për të hedhur zemrën në vargje. A thua se bojën për të mbushur penën ia huazonte natës dhe frymëzimin dashurisë e natyrës.


Poezitë e Ungarettit të kujtojnë muzetë e artit të rrallë atij klasikut, me skulpturat simetrike e nën tingujt e Vivaldit. Me një muzikalitet të brendshëm klasik, plot simbole të fshehura, figura të larmishme letrare e një nivel krijmtarie mahnitës.

Nuk ka përshkrime peisazhesh më mahnitëse; as përpjekje më të bukura për të treguar devotshmërinë ndaj Krijuesit në çdo kohë; e as miklim më të ëmbël seç i bën Ungaretti dashurisë. 


Pse duhet lexuar "Ndjenja e Kohës"?


Së pari, ky libër duhet lexuar për t'u njohur më një poet të madh, i cili nuk e kursen shpirtin të derdhur si ujëvara në vargje.


Së dyti, ky libër është një formë dorëshkrimi emocionionesh, i cili prek çdo etapë të jetës. Të bën të reflektosh për çka ka ndodhur e nga të rinisësh.


Së treti, gjuha poetike në këtë libër është aq e pasur, e gjallë, e thellë dhe e këndshme sa menjëherë të ngjit edhe ty doza poetike. 


Në përfundim dua patjetër të përmend përkthyesen e librit, Aida Baro qendistarja e fijeve të arit në këtë libër. Eleganca e puna e madhe e Aidës ndihet në çdo varg e nuk di të them sa më gëzon një përkthim prej të cilit nuk kam asgjë për t'u ankuar. Madje ndihem si e zënë në faj duke e quajtur përkthim. Aida duket sikur e bëri Ungarettin të shkruaj shqip e jo të ketë nevojë për përkthim.



Ju ftoj në leximin e "Ndjenja e kohës" shkruar nga Giuseppe Ungaretti. 


Lexohemi shpejt,

©RE


*Ky artikull nuk lejohet të ribotohet pa lejen e autores. 
Kontaktoni: njetuferrezeshneperre@gmail.com

 

Comments

Popular posts from this blog

Vargjet e lira dhe mesazhet e Migjenit

Në letersinë shqipe, kur në mendje na vijnë vargjet e lira dhe një ndryshim rrënjësor i formës dhe përmbajtjes të zakontë të poezive, menjëherë na kujtohet Migjeni dhe vargjet e tij të lira. Poezitë e tij janë një paraqitje e zhveshur e realitetit të dhimbshëm, e botës së harruar, e problemeve ekzistencialiste dhe e fenomeneve të cilat dukeshin të rëndomta dhe nuk fliteshin në letërsi, me mendimin se Shqipëria kishte nevojë për patriotizëm dhe atdhedashuri për të ngritur në piedestal frymën atdhetare, përpara problemeve të rënda të përditshmërisë. Vargjet e lira të Migjenit hodhën poshtë të gjitha kufijtë, barrierat dhe klishet. Forma e tyre ishte e crregullt, e lirë dhe e pakufizuar nga kanone të paracaktuar, rimë apo ritëm i brendshëm. Më e lirë akoma ishte përmbajtja, e cila u kthye në himn për kryengritjen kunder varfërisë, padrejtësisë, urisë dhe dhimbjes njerëzore. Vepra ndahet në disa pjesë: Së pari,  Këngët e pakëndueme , të cilat shfaqin një rebelizem të au

‘’Katedralja e Parisit’’ dhe madhështia e Hygo

Java duket se fluturon e bashkë me të vjen dita kur prezantojmë me ju leximin e kohëve të fundit. Nga një bisedë me një mikeshë të krijuar së fudmi, me të cilën jemi gjendur në Klubin e Librit #rrembelibrin, mu kujtua një nga librat, që kam lexuar më me dëshirë gjatë viteve të gjimnazit, ‘’Katedralja e Parisit’’ shkruar nga Viktor Hygo. Vrapova drejt bibliotekës së familjes dhe iu riktheva kësaj kryevepre botërore që atë natë. Nuk munda ta lëshoja nga duart deri ditën e ardhshme dhe në mendje më vërshonin dhe një herë të gjitha ngjarjet e rikujtuara e cdo emocion, të cilin kisha përjetuar nëpërmjet këtij libri. Viktor Hygo konsiderohet si një nga autorët më të mëdhenj të letërsisë frënge e njëkohësisht të asaj botërore. I njohur ndryshe si babai i romantizmit, në veprat e tij dallohet qartë prania e rëndësishme e konceptit "turmë" dhe pikërisht kjo përbën një nga idetë themeltare të tij, ku sipas tij para feudalëve qëndrojnë me autoritetin maksimal për

‘’Shtëpia misterioze’’, kënaqësia e ditëve të verës

Java fluturoi dhe takimi i përhershëm i së shtunës me një libër ndër duar na gjeti në bregun e detit, me aromën e kripes e të rërës. Këtë javë në #njetuferrezeshneperre do flasim për një nga autorët më të mëdhenj francez. Në të vërtetë nuk është   hera e parë që sugjerojmë një libër të Honore de Balzak, por veprat e tij realiste, të bukura, njerëzore e të vërteta nuk mund të bëhen kurrë të përsëritura. Këtë javë do flasim për ‘’Shtëpia misterioze’’, një tregim i shkurtër i Balzakut. ‘’Shtepia misterioze’’ është botuar për herë të parë më 1831 dhe është pjesë e ‘’Komedisë Njerëzore’’. Ky tregim nis me mister që në faqet e para të tij. Dr. Horace Bianchon haset gjatë qëndrimit të tij në qytetin e Vendôme me një shtepi mistike, ku pemët, barishtet e gjelbërimi kishte gjalluar si pa të keq, e ku zogjtë, zvarranikët, macet e brejtësit bashkëjtonin e zhurmonin në shtepinë e braktisur, të cilën me shumë gjasa e gjenin si të tyren. Gjithcka që e bënte shtëpinë misterioze e cimbis

Shkruhemi së bashku

Name

Email *

Message *